Bir derebeyi cocugu olarak Dikanka dolaylarindaki bir ciftlikte gecirdigi cocukluk yillari boyunca kulagina calinan halk siiri ve türküleriyle, masal, söylence ve öyküleriyle beslenen Gogol, Kazak atalarinin asklari ve efsanelerini dinleyerek büyüdü.
Rus gercekciliginin kurucularindan olan Gogole sayginlik kazandiran ilk eserleri Ukraynadaki bu ciftlik yasantisina dair anlatilardir. Bunlarin en ünlülerinden ikisi, Mayis Gecesi ve Portredir.
Mayis Gecesinde Levko ve Galyanin askini köy yasantisinin icinde, usta isi doga tasvirleriyle anlatan Gogol, Portre adli öyküsünde, gizemli bir portrenin, insanlarin hirslarini birer enstrüman gibi kullanarak yasantilarini nasil cehenneme cevirdigini anlatiyor.
Portre, Gary Shteyngartin Shylock on the Neva öyküsüne, Mayis Gecesi de Nikolay Rimski-Korsakovun ayni adli operasina esin kaynagi olmustur.
Edebiyatseverler icin, Hasan li Edizin güzel Türkcesiyle...
Kiraz ve salkim agaclarindan meydana gelen sik ve el degmemis orman, köklerini suyun soguk derinliklerine uzatmisti... Doganin en güzel yelpazesi gece rüzgari, gizlice agaclarin yanina sokularak onlari öptügü zaman, yapraklar sanki dariliyormus gibi, zaman zaman baslarini hosnutsuzlukla salliyordu. Bütün doga uykuda idi...
Mayis Gecesinden
Ün, onu hak etmeyip de calana zevk veremez; o ancak onu hak edende sürekli bir etki uyandirir... Cartkovun bütün duygu ve isteklerinin paraya yönelisi bundan ötürüdür. Altin onun tutkusu, ideali, korkusu, zevki, amaci olmustu... Sandiklarda banknot desteleri büyüyor, kaderine böyle korkunc bir ödül düsen her insan gibi o da altindan baska her seye ilgisiz, sikici ve gizemli bir insan halini aliyordu.
Portreden
